9. Ders (Урок 9) Sonu -А, -Я ile biten erkek cinci isimleri

Rusçada sık-sık kullanılan ve çok az sayıda bulunan sonu -А, -Я ile biten erkek cinci isimleri mevcuttur.
мужчинА- adam,
юношА - delikanlı,
дедушкА - dede,
папА- baba,
дядЯ- dayı.

Uyum örnekleri:
мужчинА и юнощА - adam ve delikanlı
ПапА приехаЛ! - Baba geldi!
дедушкА и дядЯ ПетЯ-  Büyükbaba ve Peter amca 
АлешА и КолЯ - Alyosha ve Kolya

Bu isimlerin sonları  -А, -Я ile bitse de, cümle içerisinde kullanımı zamanı diğer tüm sonluklar erkek cinsinde kullanılır. (şimdi buna dair birkaç örnek veriyorum, ama ileriki derslerimizde kelimelerin cümle içerisinde kullanımı zamanı erkek cinsinde hangi ekleri aldığını öğreneceğiz).

моЙ браТ СашА- красивЫЙ юношА  (kardeşim Sasha - Genç delikanlıdır)
моЙ друГ АлешА пришеЛ  (arkadaşım Alyosha geldi)
наШ любимЫЙ дедушкА приехаЛ  (sevgili dedemiz geldi)

дядЯ КолЯ приехаЛ  (Kolya dayı (amca) geldi)

 -А, -Я ile biten erkek cinci isimlerine çoğu zaman kısaltılmış erkek adlarında da rast gelinebilir.
Александр- СашА veya ШурА,  (Aleksandr- Sasha veya Shura)
Алексей - АлешА, (Aleksey- Alyoşa)
Петр - ПетЯ, (Peter- Petya)
Николай- КолЯ (Nikolay- Kolya)

8. Ders (Урок 8) Sonu -Ь ile biten dişi cinci isimleri

(Bu isimlerin çoğu –ОСТЬ sonluğu ile biter)

-Ь ile biten dişi cinci isimleri fazla değildir. Bu isimlerin çoğu – ОСТЬ sonluğu ile biter ve genelde soyut anlam ifade ederler. Sonu – ОСТЬ ile biten isimleri gördüğümüz an, bu isimlerin dişi cinsine ait olduğunu bilmemiz gerekmektedir: новОСТЬ- haber, скорОСТЬ- hız, молодОСТЬ- gençlik, смелОСТЬ- cesaret, специальнОСТЬ- özellik.

Sonu -Ь ile biten bazı dişi cinci isimleri yabancı dillerden alınmıştır. медалЬ- madalya, акварелЬ- suluboya, моралЬ- ahlak.

SÖZLÜK

мать- anne

дочь - kız

дверь – kapı

тетрадь defter

медаль - madalya

кровать - yatak

ночь- gece

осень - sonbahar

соль - tuz

лошадь - at

нефть - petrol

площадь - alan

цепь – zincir

болезнь - hastalık

вещь – şey, eşya

власть – güç, hakimiyet

деталь – detay, ayrıntı

жизнь - hayat

кость -kemik

кровь - kan

любовь – aşk, sevgi

молодежь - gençlik

ненависть - nefret

область – arazi, alan

память - bellek

помощь - yardım

радость -sevinç

речь - konuşma

роль - rol

связь - bağlantı

сталь - çelik

степень -derece

цель -amaç, hedef

часть - bölüm, parça

7. Ders (Урок 7) Sonu -Ь ile biten erkek cinci isimleri

(Bu isimlerin çoğu –ТЕЛЬ sonluğu ile biter)

-Ь ile biten erkek cinci isimleri çok az sayıda bulunmaktadır. Ve bu isimlerin çoğu –ТЕЛЬ sonluğu ile biter. Sonu –ТЕЛЬ ile biten isimleri gördüğümüz an, bu isimlerin erkek cinsine ait olduğunu bilmemiz gerekmektedir.

Şahıs bildiren erkek cinsi isimleri: 

учиТЕЛЬ - öğretmen, жиТЕЛЬ-  sakin (ikamet eden kişi), зриТЕЛЬ -izleyici  

Eşya bildiren erkek cinsi isimleri:

двигаТЕЛЬ - motor, выключаТЕЛЬ - anahtar (elektrikli araçlar için)

Bazı  -Ь ile biten isimler yabancı dillerden alınmıştır. 

Bunlara ayların adları: 
апрелЬ - nisan, июлЬ- temmuz 

eşyaların adları dahildir:

циркулЬ- pergel, портфелЬ-portföy, evrak çantası, картофелЬ - patates

SÖZLÜK 

учитель - bay öğretmen

Кремль - Kreml

портфель - portföy

словарь - sözlük

календарь - takvim

рояль - piyano

дождь - yağmur

голубь - güvercin

лагерь- kamp

рубль - ruble

гость - misafir

день - gün (takvim günü)

зверь - yırtıcı, vahşi

кашель- öksürük

контроль - kontrol

ноль - sıfır

огонь - yangın

путь -yol

секретарь -sekreter

уголь - kömür

фестиваль festival

Sözlükteki bu kelimelerin ezberlenmesi gerekmektedir, aksi takdirde bir sonraki dersimizde öğreneceğimiz sonu -Ь ile biten dişi cinsi isimleri ile karıştıra biliriz.

 

6. Ders (Урок 6) -O, -E, -ИE ile biten nötr (orta) cins isimleri

-O, -E, -ИE, -МЯ ile biten isimler her zaman nötr cinse ait edilir. 
Rusçada nötr cins isimlerinin büyük çoğunluğunun sonu  -ИE ile biter, bu isimler çoğu zaman fiilden yapılır, soyut anlam ve hereket ifade ederler.
Çok az kısım isimler -O, ile biter ve eşya ifade eder, sonuna -СТВО eki alan isimler genelde soyut anlam veya hareket ifade ederler. Rusçada nötr cinse ait edilen ve -МЯ ile biten sadece birkaç isim vardır.

-O ile biten isimler

окно pencere
письмо- mektup
дерево- ağaç
яйцо- yumurta
кресло- koltuk
лицо- yüz
кольцо- halka, yüzük
лекарство -ilaç
яблоко -elma
колесо - tekerlek
озеро - göl

-E ile biten isimler

солнце- güneş
море -deniz
платье -elbise
поле- çöl, alan

-ИE ile biten isimler

здание - bina
объявление -ilan
расписание -program

 -МЯ ile biten isimler  

знамя- bayrak
имя -ad
пламя -alev
время- zaman

5. Ders (Урок 5) -А, -Я, -ИЯ ile biten dişi cins isimleri

Dişi cinsine ait olan isimlerin büyük çoğunluğu -А, az bir kısmı ise -Я ile biter. Yabancı dillerden alınan bir çok dişi cinse ait olan isimler ise sonuna -ИЯ ekini alırlar.

NOT: 
Unutmayın ki sonu -А, -Я ile biten erkek cinse ait de isimler vardır
(önceki derslerimizde buna değinmiştik)
Tam veya kısaltılmış kadın isimlerinin de sonu -А, -Я, -ИЯ ile bitebilir:

ЕкатеринА- КатЯ; ТатьянА- ТанЯ; МариЯ- МашА

-A ile biten isimlere ait örnekler:

учительницА - bayan öğretmen
ученицА - bayan öğrenci
книгА - kitap
звездА - yıldız
лунА - ay (gezegen)
девочкА - kız
рыбА - balık
доскА - tahta
женщинА - kadın
картинА - resim

-Я ile biten isimlere ait örnekler:

кухнЯ- mutfak
ТанЯ - Tanya (kadın ismi)
неделЯ- hafta
семьЯ - aile

-ИЯ ile biten isimlere ait örnekler:

демонстрацИЯ - gösteri

линИЯ - çizgi

МарИЯ - Mariya (kadın ismi)

химИЯ - kimya

географИЯ - coğrafya

исторИЯ - tarih

SÖZLÜK: 

буква - harf

вода -su

голова - baş

задача - görev

комната - oda

работа -iş

лампа - lamba

машина - araba, makine

страна - ülke

улица - sokak

деревня - köy

земля - toprak, arazi

песня - şarkı

статья - makale

идея - fikir, ideya

армия - ordu

организация - organizasyon

профессия - meslek

станция - istasyon

фамилия - soyad

Lütfen bugünki dersimize ait olan örnekleri ve yeni kelimeleri not alarak ezberleyiniz. Artık bir kaç ders sonra grammer üzerine yoğunlaşacağız ve o zamana kadar kelime bilgilerimizi arttırmaya çalışalım. Hepinize iyi dersler!

4. Ders (Урок 4) İsmin cinsleri, ünsüz ve -й, ile biten erkek cinsi

Geçen dersimizde isimlerin sonlarına bakarak onların hangi cinse ait olduklarını öğrendik. Bu dersimizde de dişi, erkek, ve nötr cinslere ait örnekler vereceğiz.

Bildiğimiz gibi sonu ünsüz, -й, ve bazı -ь işareti ile biten isimler her zaman erkek cinsine ait edilir. Ama bazen -а, -я ile bite biliyor ki, bu isimler çok azdır: мужчина, дедушка, папа, юноша, дядя

Sonu -а, -я: -ия ile biten isimler ise her zaman dişi cinsine ait edilir. Erkek cinsinde olduğu gibi sonu -ь işareti ile biten isimler de vardır dişi cinsde. Bunları nasıl farklandıracağız diye sorarsanız ben bu yazımızda bir çok örnek göstereceğim. Bu örnekleri ezberlemenizi öneririm. Ayrıca cümle içinde kullanışından da ь işareti ile biten isimlerin hangi cinse ait olduklarını ileriki derslerimizde çok basitce anlayabileceksiniz.

 Sonu -o, -e, -иe ve -мя ile biten isimler ise her zaman nötr cinse ait edilir.

Bugün bu yazılan cinslerden sonu ünsüz ve -й, ile biten erkek cinsine ait çoklu örnekler vereceğim:

Erkek cins: Aşağıdaki harflerle biten sözcükler her zaman erkek cinsine aittir

к,г,х

спутник- uydu
мальчик - erkek
школьник- öğrenci
Олег- Oleg

ш, ж

карандаш - kalem
нож - bıçak

ч, щ

мяч- top
плащ-pelerin

б, в, д, з, л, м, н, п, р, с, т, ф, ц,- й*

 хлеб- ekmek
остров -ada
поезд- tren
глаз- göz
стол - masa
костюм- takım elbise
магазин- mağaza
театр- tiyatro
автобус- otobüs
лес- orman
космонавт- astronot
шарф- atkı
месяц -ay (takvim ayı)
музей- müze

й*
Rusçada sonu й ile biten erkek cinsi isimleri çok az sayıda bulunmaktadır. Örneğin: герой (kahraman), урожай (hasat), чай (çay) ve diğer.

SÖZLÜK:

билет- bilet
вагон -tren
вокзал - tren istasyonu
вопрос - soru
врач- doktor
вход- giriş
герб- arma
дом -ev
журнал - dergi
завод - tesis
класс -sınıf
ключ - anahtar
лимон -limon
памятник - anıt
сахар- şeker
трактор- traktör

Diğer dersimize geçmeden önce bu dersimizde öğrendiğimiz tüm bilmediğiniz kelimeleri ezberlemenizi tavsiye ederim.

3. Ders (Урок 3) İsim

Arkadaşlar bildiğiniz gibi fazla detaylı bilgilere yer vererek kafanızı yormak istemiyorum. Ancak bazı bilgiler vardır ki, bunlar dilin temelini oluşturduğu için mutlaka yazmak zorundayım. Alfabeyi öğrendik, harfleri detayına girmeden ve yorulmadan tanıdık, bu günden itibaren rusçanın bazını oluşturan önemli bilgileri öğreneceğiz. Hepinize başarılar dilerim, anlaşılmayan konularda lütfen sorularınızı esirgemeyiniz.

İSİM (ADLAR)
Adların cinsleri:
Tüm canlı ve cansız adların cinslerinin çekimlerini öğrenmek Rusçanın önemli bir parçasını oluşturur. Çünkü adların cinslerini bilmeden onları cümle içerisinde kullanmak, çekimler eklemek çok zor olur. Canlı varlık adları genel olarak erkek ve dişidir. Cansız varlık ve soyut varlık adları ise erkek, dişi ve nötr cins olabilir.

Erkek
1. sert bir sessiz ile bitenler: стол, стул (masa, sandalye)
2 ''ь' yumuşak sessiziyle bitenler: рояль, день (piyano, gün)
3. 'й' harfiyle bitenler: герой, трамвай (kahraman, tramvay)
4. 'ж, ч, ш, щ' ile bitenler: врач, товарищ (doktor, arkadaş)
5. 'а, я' ile biten kural dışı adlar: дядя, мужчина, Юра (dayı, adam, Yura- erkek ismi)

Dişi
1. 'а' harfiyle bitenler: школа, почта (okul: poçtane)
2 ''я'  harfiyle bitenler: неделя, няня (hafta, dadı)
3. 'ь' harfiyle bitenler: дверь, ночь (kapı, gece)
4. 'ж, ч, ш, щ + ь' ile bitenler: дочь, вещь (kız evlat, eşya (şey)
5. 'ия' ile bitenler: революция (inkilap)
6. 'сть' ile bitenler: новость (haber)

Nötr
1. 'о' ile bitenler: место, слово (yer, söz)
2. 'е' ile bitenler: море, поле (deniz, tarla)
3. 'мя' ile bitenler: имя, пламя (isim, alev)
4. 'ие' ile bitenler: здание, собрание (bina, toplantı)


Yarınki yazımızda sonu 'ь' ile biten erkek ve dişi cinslerine ait kelimeler, orta cinse ve dişi cinse ait örnekler, 'а, я' ile biten erkek ve dişi cinslerine ait farklandırmaları öğreneceğiz. Bir sonraki dersimiz kelime bakımından zengin olacak dieybiliriz. Bu günkü yazımızdakı kuralları ezberlemeniz şart. Ezberlemek zor olursa bir kağıda yazarak sık -sık tekrar da yapabilirsiniz. Zaten zamanla bunlar daha çok tekrarlanacağı için unuttuğunuz yerleri kolayca hatırlayacaksınız, bu konuda endişeniz olmasın.

2. Ders (Урок 2) Harfler

Rusça Alfabenin Türkçe Alfabeden farkı veya benzerlikleri
Rusça alfabe harflerin sayısı, söylenişi, elyazısı, yazılış biçimleri bakımından Türkçe alfabeden farklılık gösterir.
Rusçada 33 harf vardır. Bunlardan 10 ünlü, 21 ünsüz, 2 işaret harfleri vardır.
A, E, K, M, O harfleri türkçe alfabedeki harflerin aynısıdr. Geriye öğrenmemiz gereken 28 harf kalıyor.

Rusçada ünlü harfler:
Yumşak ünlüler: 
е (ye),
ё (yo),
и (i),
ю (yu),
я (ya)
Sert ünlüler:
а (a),
э (e),
ы (ı),
у (u),
о (o)
Rusçada ünsüz harfler:
 б, в, г, д, й, ж, з, к, л, м, н, п, р, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ;
Alfabede türkçe karşılıkları bulunmaktadır!

İşaret harfleri:
ь, ъ
ь sessiz harflerden sonra ve sözcük sonunda gelebilir. Kendisinden önceki harfin yumuşak söylenmesini sağlar.
ъ çok az kullanılır, kendisinden önce gelen harfin sert söylenmesini sağlar.
Arkadaşlar alfabe hakkında detaylı bilgilere girmiyorum, çünkü fazla detaylılık anlamada karışıklık yarata bilir.
Burda yazdıklarımızı detaylıca ezberlersek ilerde kısa kısa tekrar değiniriz önemli notlara.

1. Ders (Урок 1) Alfabe

Bir dili öğrenmek alfabeden başlıyor. Neden harfleri resim olarak verdiğimi sorarsanız bu harflerin karşısında el yazımı örnekleri bulunduğu için, görsel bir bilgi sunmak istedim. Aşağıda bu harfleri tek-tek açıklıyacağım. Lütfen not defterlerinizi hazırlayınız. Açıklamasını verdiğim her harfin el yazımı örneğini defterinize not ediniz. Bir dili konuşmak ve anlamak kadar yazmak da önemlidir. Lütfen bu adımı atlamayalım. Harflerin benzerini yazıncaya kadar devam ediniz bu işlemi (benim aşağıda açıklıyacağım harfler kitap harfleridir, siz yukarıdaki alfabede açık renklerle yazılan harfleri yazacaksınız not defterinize). Alfabe hakkında detaylı bilgiyi 2. dersimizde öğreneceğiz. Bu derste sadece harfleri tanımamız yeterli.

Sıra no:	Rusça	Türkçe karşılığı	Okunuşu
1	Аа	Aa	a
2	Бб	Bb	b
3	Вв	Vv	v
4	Гг	Gg	g
5	Дд	Dd	d
6	Ee	Ee	Ye
7	Ёё	-	yo
8	Жж	Jj	j
9	Зз	Zz	z
10	Ии	İi	i
11	Йй	Yy	y
12	Кк	Kk	k
13	Лл	Ll	l
14	Мм	Mm	m
15	Нн	Nn	n
16	Оо	Oo	o
17	Пп	Pp	p
18	Рр	Rr	r
19	Сс	Ss	s
20	Тт	Tt	t
21	Уу	Uu	u
22	Фф	Ff	f
23	Хх	-	kh
24	Цц	-	ts
25	Чч	Çç	ç
26	Шш	Şş	ş
27	Щщ	-	şe
28	Ъъ	tvyordıy znak	sertleştirme işareti
29	Ыы	Iı	ı
30	Ьь	myagkiy znak	Yumuşatma işareti
31	Ээ	-	sert e
32	Юю	-	yu
33	Яя	-	ya

ÇALIŞMALAR:

1. Alfabedeki harfleri 4 derse bölerek öğreniniz

2. Öğrendiğiniz her harfin yazı örneği karşılığını defterinize not ediniz

3. Kendi isminizi öğrendiğiniz harflerle yazınız

4. Öğrendiğiniz harflerden10 adet farklı kelime üretiniz

5. Her harfe ait bir rusça kelime bulun (arama motoruna herfin baş harfini yazdığınızda ona ilişkin kelimeler sunulacaktır rusça siteler üzerinden) 

6. Bulduğunuz kelimenin anlamını google çeviri bölümünden ve ya sözlükten bulmaya çalışınız (bulamadığınız kelimeyi  yorumlar bolumune yazıp bana sora bilirsiniz)

7. Lütfen bu bölümdeki herşeyi öğrendiğinize emin olmadan 2. derse geçmeyiniz.